Second Wave

Het project Second Wave richt zich op de verbetering van de relatie tussen jongeren en de ordediensten (politie). Het brengt beide (gepolariseerde) partijen samen in een workshopsetting, waar ze aan de hand van een op toneel gebaseerde benadering wederzijds vertrouwen en respect bewerkstelligen. Via rollenspellen tracht het project de deelnemers enkele sociale vaardigheden aan te leren met het oog op een wederzijdse duurzame relatie.

Waar uitgevoerd?

Vilvoorde

Projectaanpak

De groep bestaat idealiter uit max. 25 personen, samengesteld uit politieagenten en jongeren en wordt begeleid door ‘facilitators’. De jongeren komen één keer per maand samen met de facilitators om de volgende sessies te plannen en te praten over eventuele problemen die zich ondertussen voordeden. De facilitators moedigen hen aan om na te denken over de te bespreken thema’s en om activiteiten en spellen te plannen. De jongeren, facilitators en politieagenten ontmoeten elkaar eenmaal per maand tijdens de workshops. De politieagenten komen gewoonlijk in burger om mogelijke belemmeringen in hun interactie met de jongeren zo veel mogelijk weg te nemen. De facilitators zitten ook regelmatig samen met de politieagenten om hun deelname aan de workshops aan te moedigen. Naarmate een vertrouwensrelatie tot stand komt, stellen de deelnemers ook aanvullende activiteiten voor.

Tijdens de sessies gebruiken ze een op toneel gebaseerde benadering. De onafhankelijke facilitators hebben een stevige achtergrond in theater, begeleiden de workshops en gebruiken technieken als improvisatie, vertrouwen- en rollenspelen. Deze benadering slaagt erin een bepaalde sfeer te creëren waarin alle deelnemers het gevoel krijgen dat ze erbij horen en in contact staan met elkaar. De begeleiders slagen er in de barrières te doorbreken, zodat iedereen op een veilige maar niet-vrijblijvende manier zijn gevoelens en mening kan uiten over soms netelige kwesties. Kritiek en zorgen kunnen duidelijk worden benoemd, waarbij de ‘theatrale afstand’ voorkomt dat de deelnemers het gevoel krijgen persoonlijk aangevallen te worden. Wanneer acteurs in een toneelstuk spelen, beelden ze een personage uit in plaats van persoonlijke wraakzucht te voelen.

Het gebruik van toneel helpt de deelnemers op een natuurlijke en vermakelijke manier persoonlijke en sociale vaardigheden aan te leren, zoals:

samenwerken;
creëren van een veilige omgeving voor elkaar;
stimuleren van anderen;
initiatief nemen;
ideeën presenteren;
werken aan zelfvertrouwen.

Door belemmeringen weg te nemen, die de deelnemers verhinderen zichzelf uit te drukken in hun levens en interacties, brengt de benadering een verband tot stand dat zich situeert tussen samenwerking in een toneelomgeving en samenwerking in het dagelijks leven. Om een betere verstandhouding te bekomen en het beslechten van stereotypen te realiseren, structureren de facilitators het workshopprogramma in toenemende mate. Ze starten met ontmoetingen met de beide groepen waarbij afspraken worden gemaakt, concepten worden besproken en een ‘veilige’ leefomgeving wordt gecreëerd.

Daarvoor gebruiken ze spellen die plezier en teambuilding stimuleren. Nadien kunnen facilitators en deelnemers bijzondere twistpunten te berde brengen en diepgaand bespreken alsook meningsverschillen behandelen.

Ze zorgen ervoor dat de sfeer constructief blijft en dat alle deelnemers zich bij het uitwisselen van de ideeën gerespecteerd voelen.

Beoogd resultaat

De deelnemende jongeren hebben na afloop:

een beter inzicht in het beleid, de prioriteiten en de activiteiten van de politie;
een sterkere betrokkenheid op stad en samenleving;
een positievere attitude t.o.v. de politie;
een persoonlijke groei en ontwikkeling ondergaan.

De deelnemende politieagenten hebben na afloop:

een positievere houding t.o.v. jongeren;
begrip voor het belang voor jongeren om elkaar op straat te ontmoeten ontmoetingen;
een duidelijk betere interactie met jongeren op straat;
een minder negatieve stereotypering over jongeren.

Leerpunten

Neem als stad je regierol op

Neem als stad je regierol op als onafhankelijke actor die boven beide groepen staat. Creëer een begeleidende stuurgroep met relevante stadsdiensten (zoals de dienst preventie, de dienst samenleven, de dienst jeugd,…), een beleidsmedewerker van de politie en andere relevante actoren. De stuurgroep draagt zorg voor het vlotte verloop van het project en kan flexibel inspelen op punten die tijdens het project boven komen drijven. Ze komt best na elke sessie samen om het verloop ervan te evalueren en eventueel mee de volgende sessie voor te bereiden.

Bereid het project goed voor

Bereid het project goed voor alvorens met de workshops te starten. Maak voldoende ruimte voor afzonderlijke gesprekken met de jongeren en de politie om de signalen goed in kaart te brengen.

Heb oog voor een goede selectie van de deelnemers

Heb oog voor een goede selectie van de deelnemers aan het project. Zorg dat je de jongeren die je voor ogen hebt ook effectief bereikt, maar neem in de selectie ook enkele jongeren op die meer ‘gezagsgetrouw’ zijn en al hun weg naar de stedelijke activiteiten hebben gevonden. Dezelfde overweging geldt voor de selectie van de politieagenten: neem niet alleen deelnemers die overtuigd zijn van de nood aan een betere verstandhouding met de jongeren. Het opleggen van een leeftijdsgrens (bv. van 16 tot 22) bij de jongeren en het inroosteren van de bijeenkomsten tijdens werkuren voor de deelnemende agenten, kunnen een goede selectie mee ondersteunen.

Stel een vertrouwenspersoon aan

Stel een vertrouwenspersoon aan bij zowel jongeren als politie. De vertrouwenspersoon zorgt voor een vlotte communicatie over de voortgang van het project, pikt thema’s die leven onder de deelnemers op, kan terugkoppelen en anticiperen op eventuele spanningen. De vertrouwenspersonen maken deel uit van de projectstuurgroep.

Houd rekening met je lokale situatie

Probeer de methodiek niet zo maar te kopiëren, maar hou rekening met de eigen lokale situatie qua doelgroep en problematieken. Voor sommige jongeren kunnen de workshops bv. te creatief zijn, of weer net te ‘kinderachtig’ overkomen. Aarzel niet om flexibel te zijn, zowel naar methodiek als naar thema’s.

Koop expertise in

Koop expertise in voor de facilitators. In Nederland ontwikkelde IDEA een toolkit voor Second Wave. IDEA of International Debate Education Association is een netwerk van organisaties die debatondersteuning bieden om jongeren een stem te geven. Hun expertise richt zich vooral op het debatteren met kansarme en allochtone jongeren tussen 11 en 30 jaar.

Denk op lange termijn

Laat een lokale actor met de geschikte vaardigheden voor het rollenspel en het theater (bv. het JAC) meelopen in het project. Deze lokale actor kan na afloop soortgelijke projecten zelfstandig ondersteunen.